آموزش نقاشی با گواش یکی از تکنیک‌های محبوب نقاشی است که به خاطر ویژگی‌های خاص خود در هنرهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. گواش یک نوع رنگ آب‌محور است که تفاوت‌هایی با آبرنگ دارد، ولی ویژگی‌های منحصر به فرد خود را نیز دارد. در ادامه به بررسی نکات مهم در مورد آموزش نقاشی با گواش می‌پردازم.
راهنمای جامع آموزش نقاشی با گواش
همانطور که گفتیم نقاشی با گواش یکی از تکنیک‌های جذاب و قدیمی نقاشی است که به دلیل ویژگی‌های خاص خود در میان هنرمندان محبوبیت زیادی دارد.
این مقاله به شما کمک می‌کند تا با ابزارهای مورد نیاز، تکنیک‌های مهم، تاریخچه، و کاربردهای گواش آشنا شوید. همچنین تفاوت‌های این رنگ با دیگر رنگ‌های مشابه مانند آبرنگ و اکریلیک را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
این مقاله مرتبط را هم بررسی کنید: نقاشی با گواش روی مقوا
وسایل مورد نیاز برای نقاشی با گواش
برای شروع نقاشی با گواش به وسایل زیر نیاز دارید:
1 رنگ گواش: گواش‌ها در مارک‌های مختلفی در بازار، چه ایرانی چه خارجی، موجود هستند که هر کدام بسته به سطح هنری شما (مبتدی، متوسط و حرفه ای)انتخاب می‌شوند.
برخی از برندهای ایرانی مانند پارس و آریا کیفیت مناسبی دارند، در حالی که برندهایی مانند پلیکان، اونر، ساکورا و پنتل که ژاپنی هستند، از کیفیت بالاتری برخوردارند و رنگ مرغوب تری دارند. همچنین برندهای آلمانی مانند فابرکاستل و اشمینگ نیز در بین هنرمندان حرفه‌ای بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یکی از نکات مهم در انتخاب رنگ گواش، توجه به رنگ سفید است که بهتر است از بهترین برند به صورت جداگانه خریداری شود. رنگ سفید گواش برند وستا و رنگ های گواش برند شین هان هم مرغوب می باشند.
2 پالت رنگ تخم‌مرغی: برای ترکیب و آماده‌سازی رنگ‌ها از پالت استفاده می‌شود. پالت‌های تخم‌مرغی به دلیل داشتن فضاهای جداگانه برای هر رنگ، کار را آسان‌تر می‌کنند.
3 مقوا یا بوم: برای کار با گواش، مقواهایی با گرماژ بالا (حداقل ۲۸۰ تا ۳۰۰ گرم) مانند فابریانو چکشی یا تلا توصیه می‌شود، چرا که پایه گواش آب است و مقواهای ضخیم به جذب مناسب آب کمک می‌کنند. از کاغذ ضحیم با بافت مناسب که گواش به راحتی روی آن بنشیند ،هم نیز می توانید استفاده کنید.
4 قلم‌مو: قلم‌موهای گرد برای تکنیک گواش بیشتر کاربرد دارند. قلم‌موهای تخت ممکن است رد بگذارند و نتیجه نهایی را خراب کنند، اما انتخاب قلم‌مو بستگی به سبک و روش کاری شما دارد. به عبارت دیگر، کلا قلمو های نرم و انعطاف پذیر برای گواش مناسب تر هستند. اندازه و نوع قلم مو به طرح و تکنیک شما بستگی دارد.
5 ظرف آب و دستمال: برای رقیق کردن رنگ و شستن قلم‌موها به آب نیاز دارید. به عبارت دیگر برای زیاد کردن غلظت رنگ و بیرون کشیدن رنگدانه ها از آب استفاده می کنیم. همچنین، دستمال یا پارچه‌ای برای پاک کردن قلم‌مو و تنظیم رطوبت آن استفاده می‌شود.
6 تکنیک پایه ای مهم در نقاشی با گواش (6 نکته مهم نقاشی با گواش)
نقاشی با گواش به تکنیک‌های خاصی نیاز دارد که به کارایی و زیبایی نهایی اثر کمک می‌کنند، با دانستن این نکات قطعا بهتر می توانید از نقاشی با گواش لذت ببرید:
1 تنظیم غلظت رنگ: گواش را می‌توان مشابه آبرنگ رقیق کرد یا مانند اکریلیک و رنگ روغن غلیظ استفاده کرد. زمانی که گواش به حالت خامه‌ای درمی‌آید، برای رنگ‌آمیزی ایده‌آل است. پس نوع استفاده از گواش متناسب با سلیقه شما و طرح مورد نظر شما می تواند متفاوت باشد، می توانید آبرنگی کار کنید یا برعکس رنگ غلیظ بردارید و پوشش های قوی تر و جسمی تر روی سطح کار خود ایجاد کنید.
2 لایه‌گذاری: درکل تکنیک گواش، تکنیک جذاب و کاربردی که از ترکیب رنگدانه ها با آب به دست می آید و معمولا دارای رنگ ماتی است . گواش به سرعت خشک می‌شود و پس از خشک شدن سبک می شود، بنابراین می‌توان آن را به صورت لایه لایه روی هم اعمال کرد. توجه داشته باشید که لایه‌ها نازک باشند تا از ترک خوردن و شکستگی جلوگیری شود و معمولا برای لایه گذاری باید از رنگ های تیره شروع کرده و به رنگ های روشن بروید.
پس کار با گواش این مزیت را دارد که به خوبی قابل اصلاح، ترمیم و تغییر است، بنابراین با خیال راحت و بدون استرس با گواش کار کنید.
3 شفافیت و مات بودن: برخلاف آبرنگ که شفاف است، گواش مات است و پس از خشک شدن می‌تواند رنگ‌ها را تغییر دهد؛ رنگ‌های روشن تیره‌تر می‌شوند و بالعکس. درواقع به گواش آبرنگ مات می گویند. پس اگر خواستید یک نقاشی آبرنگی مات یا یک نقاشی آبرنگی با رنگ های قوی تر کار کنید، گواش گزینه ی خوبی است.
4 ترکیب با تکنیک‌های دیگر: گواش را می‌توان با تکنیک‌های دیگری مانند کلاژ ترکیب کرد که نتیجه‌ی بسیار جذابی خواهد داشت. شاید کار با رنگ روغن کنار دیگر تکنیک ها کمی غیر معمول و سخت باشد ولی با گواش براحتی می توانید در کنار دیگر تکنیک ها مثل نقاشی با مدادرنگی یا نقاشی با پاستل گچی هم کار کنید.
5 مقاومت در برابر رطوبت: برخلاف اکریلیک، گواش اگر در تماس با آب قرار بگیرد، دوباره فعال شده و به حالت آبرنگی درمی‌آید، بنابراین باید از آن در برابر رطوبت محافظت شود. رطوبت و آب دشمن نقاشی گواشی است، به هیچ عنوان نقاشی ای که با زحمت و دقت خلق کرده اید را در معرض آب قرار ندهید، چون در چشم به هم زدنی کل کار شما خراب خواهد شد.
6 پوشش یکنواخت و کنترل ضخامت رنگ: یکی از ویژگی‌های اصلی گواش این است که می‌توان با آن سطحی کاملاً یکنواخت ایجاد کرد. این امر با ترکیب درست مقدار آب و رنگ ممکن است. با اضافه کردن مقدار متفاوتی از آب به گواش، می‌توانید شفافیت یا تیرگی رنگ را تنظیم کنید. ضخامت بیشتر گواش موجب پوشش کامل‌تر و مات‌تر می‌شود.
اگر هنرستانی باشید می دانید که یکی از پایه ای ترین کارها برای شروع کار با رنگ ها، شناخت و اجرای چرخه رنگ است، از آنجا که گواش این قابلیت را دارد که کاملا یکنواخت روی سطح مقوا بنشیند، تمام هنرجویان موظفند چرخه رنگ را با این متریال نقاشی اجرا کنند.
تاریخچه گواش
گواش از کلمه‌ای فرانسوی گرفته شده و یک تکنیک قدیمی است. اولین کاربردهای گواش به نقاشی های باستانی برمی‌گردد.
در قرون وسطی، هنرمندان از گواش برای تذهیب نسخه‌های خطی استفاده می‌کردند. همچنین، این تکنیک در مینیاتورهای ایرانی و مغولی نیز بسیار کاربرد داشته است.
در قرن هجدهم، گواش در بین نقاشان منظره‌پرداز فرانسوی محبوبیت یافت و در قرن نوزدهم هنرمندان امپرسیونیسم از پتانسیل‌های جدید این رنگ بهره بردند.
در قرن بیستم، هنرمندان سبک‌های مدرن مانند جکسون پولاک از گواش برای خلق آثار انتزاعی استفاده می‌کردند.
موارد استفاده گواش
گواش به دلیل ویژگی‌های خاص خود در هنرهای متنوعی کاربرد دارد:
• پوستر‌سازی(در واقع اگر دقت کرده باشید روی اکثر رنگ های گواش نوشته پوستر کالر)
• حروف‌نویسی و تصویرسازی
• تکنیک چاپ و نقاشی پس‌زمینه
•هنرهای اجرایی مانند کمیک و انیمیشن
تکنیک های پیشرفته
• تکنیک خشک و خیس: در این تکنیک، می‌توانید روی سطح خشک رنگ بزنید تا لبه‌های واضح‌تری داشته باشید، یا روی سطح خیس کار کنید تا افکت‌های نرم‌تر و محوتر به دست آورید.
• هاله‌سازی: برای ایجاد سابه نرم بین رنگ‌ها می‌توانید از تکنیک هاله‌سازی استفاده کنید. این کار با استفاده از مقدار کمی آب و مخلوط کردن لبه‌های رنگ انجام می‌شود.
• ترکیب رنگ: به علت غلظت بالای گواش، ترکیب رنگ‌ها روی پالت یا روی کاغذ به خوبی انجام می‌شود. می‌توانید رنگ‌ها را به صورت تدریجی ترکیب کرده یا کنتراست‌های قوی‌تری ایجاد کنید.
تفاوت گواش با اکریلیک و آبرنگ
گواش به دلیل ویژگی‌های خاص خود تفاوت‌هایی با آبرنگ و اکریلیک دارد:
• شفافیت و مات بودن: گواش نسبت به آبرنگ و اکریلیک شفافیت کمتری دارد و مات است.
• پایداری در برابر رطوبت: گواش بر خلاف اکریلیک در برابر رطوبت مقاومت ندارد و در تماس با آب دوباره فعال می‌شود چرا که از اکریلیک هم رقیق تر است.
• نوع نگهداری: گواش باید در ظروفی با درپوش پیچی محکم نگهداری شود تا خشک نشود، در حالی که اکریلیک معمولاً در ظروف تیوپی نگهداری می‌شود.
• کاربرد در سایه‌زنی: گواش برای نقاشی‌های بدون سایه‌زنی مناسب‌تر است، در حالی که اکریلیک در سایه‌زنی و تکنیک‌های پیچیده روی تمامی سطوح به کار گرفته می‌شود. چرا که پوشانندگی بیشتری دارد و در تکنیک سایه زدن یکدست تر می شود.
• تراکم رنگ: گواش در مقایسه با آبرنگ غلیظ‌تر است و قابلیت پوشانندگی بهتری دارد. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد تا رنگ‌های تیره را با رنگ‌های روشن پوشش دهید، چیزی که در آبرنگ معمولاً دشوار است.
مراقبت و نگهداری
گواش‌ها را همیشه در ظرف‌های بسته نگهداری کنید تا خشک نشوند.
قلم‌موهای خود را بلافاصله پس از استفاده بشویید، زیرا گواش خشک شده ممکن است به قلم‌مو آسیب برساند.
نکات کلیدی
آزمایش و تمرین: با توجه به پوشش قوی گواش، قبل از اجرای نهایی طرح، روی یک کاغذ تست کنید که چگونه رنگ‌ها و بافت‌ها با هم ترکیب می‌شوند.
کنترل مقدار آب: برای اینکه نتیجه نهایی شما بهتر شود، باید کنترل دقیقی بر روی میزان آب و رنگ داشته باشید. بیش از حد رقیق کردن گواش می‌تواند شفافیت آن را افزایش دهد، ولی ضخامت و پوشش را کاهش می‌دهد.
با رعایت این اصول و تکنیک‌ها، می‌توانید به مرور زمان تسلط بیشتری روی نقاشی با گواش پیدا کنید و کارهای هنری زیبایی خلق کنید.
جمع‌بندی
گواش یکی از تکنیک‌های مهم و جذاب نقاشی است که با وجود مات بودن و سرعت خشک شدن، هنرمندان بسیاری را به خود جذب کرده است. ابزارهای مورد نیاز، تکنیک‌های خاص، و تاریخچه طولانی این رنگ نشان‌دهنده‌ی اهمیت آن در هنرهای تجسمی است. با تمرین و استفاده از تکنیک‌های مختلف، می‌توانید آثار هنری بی‌نظیری با گواش خلق کنید.
