شناخت انواع آبرنگ:

آبرنگ های خشک

آبرنگ های قرصی و بلوکی جزو این دسته از آبرنگ ها هستند. در آبرنگ‌های شفاف، نسبت مواد رنگدانه کم تر و مواد نگه دارنده بیشتر است. به همین دلیل نوعی شفافیت شیشه مانند را روی آثار پدید می آورد و نمی‌توانند رنگ‌های دیگر را پوشش دهند. آبرنگهای بلوکی و یا قرصی، برای همراه داشتن در سفر  و نقاشی هایی که در محیط باز میکشید، خیلی مناسب هستند.

آبرنگ های تیوپی یا خمیری

 از نظر ساختاری مثل گواش اند و تفاوت خیلی کمی با آن ندارند. اما گواش در داخل ظرف های شیشه ای نگهداری می شود، بنابراین زوتر خشک می شود. اما آبرنگ های تیوپی یا گواش تیوپی به علت دوری از هوا و نور خیلی دیر تر به مرحله خشک شدن می رسند. تفاوت دیگری که گواش های شیشه ای و تیوپی باهم دارند، تفاوت در زمان صرف شده هنگام کار با هر یک از این هاست. انگار استفاده از گواش های شیشه ای به دلیل باز تر بودن دربشان نسبت به گواش های تپوپی، راحت تر است.

آبرنگ های مرطوب

گواش و آبرنگ های تیوپی جزو این دسته از رنگ های آبرنگ اند. آبرنگ مرطوب(گواش) با غلظت های متفاوتی در آب حل می شود. گواش پوشش رنگی مناسبی دارد و از جهاتی شبیه رنگ روغن است و می توان آن را به صورت لایه های ضخیم تر هم مصرف کرد.   

مداد آبرنگی

 مداد آبرنگی نوع دیگری از رنگ های آبرنگ است که می‌توان با قلم‌موی نقاشی مرطوب رنگ آن را مانند آبرنگ روی کاغذ پخش کرد. از ویژگی های نقاشی با مداد آبرنگی این است که اثر هم حالت آبرنگ را دارد، و هم ردّ مداد رنگی دیده می‌شود. مداد آبرنگی ٬ مداد رنگی قابل حل در آب است که در تکنیک های آبرنگ به کار می رود. آن را می توان روی زمینه خشک  که بعدا به کمک قلم مو خیس می شود و یا بطور مستقیم روی زمینه ی خیس به کار برد. برخی حتی از قلم موی خیس برای برداشتن رنگدانه ها از روی مداد استفاده می کنند. مداد های آبرنگ دارای انواع مختلفی اند که می توانید طبق نیازتان از آن ها استفاده کنید. برخی از این مداد ها چرب و بعضی خشک اند. این که کدام نوع مداد از بین خشک و چرب را انتخاب کنید معمولا به نوع اثری که قصد دارید خلق کنید ربط دارد.

در نقاشی با آبرنگ میز کار ترجیحا باید دارای شیب متغیر باشد، زیرا نقاش به تناسب کارش، گاهی نیاز به استفاده از سطح صاف و گاهی نیاز به شیب کم یا زیاد دارد. همین طور داشتن شاسی یا زیر دستی افقی برای کار بسیار مناسب است ؛ چون وقتی کاغذ مخصوص ابرنگ به طور افقی روی زیر دستی قرار می گیرد، رطوبت لازم روی سطح افقی آن راحت تر پخش می شود ودرنهایت به پخش آسان تر رنگها منجر می شود. ولی اگر سطح شما مثل سطح بوم عمودی قرار بگیرد ممکن است رطوبت یا آبی که برای نقاشی خود استفاده کرده اید به سمت پایین کار برود و تناسب کار شما را به هم بزند.  گاهی ممکن است چرخاندن زیر دستی به چپ یا به راست، در سرعت کار یا کنترل زیر دستی خیلی به شما کمک کند که طی تجربه این را متوجه خواهید شد.

ابزار نقاشی با آبرنگ عبارتند از قلمو گرد ، قلمو تخت زمینه، قلمو لاینر یا ریگر ، مقوای مخصوص(مقوای بافت چکشی و ترجیحا کتان دار) ، پالت مخصوص ، تخته شاسی ، چسب کاغذی ، چسب میسکت ، اسفنج ، دستمال حوله ایی ، اسپری آب پاش ، مداد ، پاکن و آب چسب که در زیر به شرح مختصری از آن ها می پردازیم.

مواد و ابزارهای آبرنگ

برای شروع نقاشی با آبرنگ، به چند ابزار اصلی نیاز داریم:

رنگ آبرنگ

با تعدادی رنگ ضروری شروع کنید و سعی کنید ماهیت و ترکیب حاصل از این رنگ ها را بشناسید . برای شروع دو تیوپ از هر یک از رنگهای اصلی ( قرمز ٬ آبی و زرد ) بخرید.

شما به رنگ سیاه برای سایه ها احتیاجی ندارید چرا که ترکیب رنگهای دیگر به شما رنگ تیره خواهد داد، هم چنین نیازی هم به رنگ سفید نخواهید داشت، زیرا از کاغذ به عنوان رنگ سفید استفاده می شود.

در رابطه با تعداد رنگ ها , چنانچه شما رنگ های اصلی را هم داشته باشید از ترکیب آنها می توانید رنگ های فرعی و ثالث را بسازید .

و اما در رابطه با مارک آبرنگ , برای لذت بردن از بازی رنگ و آب لزومی ندارد که حتما به دنبال انواع حرفه ای آبرنگ بود , حتی می توان از همان مدل هایی که در تمامی لوازم التحریری ها و فروشگاه های لوازم هنری موجود است , استفاده کرد .

در بازار تنوع آبرنگ بسیار زیاد است ، هنرجویان میتوانند از همان ابتدای کار آبرنگ حرفه ایی تهیه کنند مانند برند وینزور ، سن پترزبورگ و اشمینک یا آبرنگهای ارزانترباکیفیت مثل افرا یا رایمون و یا مارک های پایین تر و قیمت مناسب تر مانند مارک پلیکان و آقا میری را خریداری کنند.

قلموی آبرنگ

در نقاشی با آبرنگ قلمو حرف اول را میزند ، هنرجو از همان دوره مقدماتی باید با قلموهای مخصوص این کار آشنا شود و شستن ، نگهداری از آنها را یاد بگیرد.

 قلموهای که برای نقاشی با آبرنگ به کار می رود ،موهایی نرم و قابل انعطاف دارند و بر حسب تناسب کار ونیاز دارای موی بیشتر یا کمتر و درجه زبری یا نرمی خاصی هستند. بهترین قلموها را از موی حیواناتی که موهای مناسب این کار دارند، می سازند. قاعدتا قلموهای مو طبیعی بهترند اما قلموی مو مصنوعی با کیفیت هم زیاد هست.

قلم موها در مارک های مختلف و قیمت های متنوعی در بازار وجود دارند . قلموی سرگرد پارس آرت به عنوان قلم موی مخصوص آبرنگ شناخته می شود و از انواع مختلف دیگر قلمو می توان به مارک هاب های پارس آرتیست ، قلموی سرگرذ رهاورد و افشان هم اشاره کرد که انتخاب آن ها بسته به بودجه شما دارد. ولی قلموهای افشان از نظر کیفیت و قیمت در سطح قابل قبولی است . در ضمن اینکه در انتخاب قلم مو باید به میزان استفاده از آن هم توجه کرد. این که آیا قرار است به صورت تفننی و یا در طولانی مدت از آن ها استفاده کنید. قلم مو های زیر برای نقاشی با آبرنگ ضروری هستند.

قلموی سرگرد

 این قلم مو برای نقاشی با آبرنگ ضروری بوده و بیشترین کاربرد را دارد. بنابراین می توانید متناسب با اندازه مقوایی که دارید چند قلموی با سایز های مختلف تهیه کنید.مثلا برای یک نقاشی در سایز 30در 40 یا آ3 با شماره های صفر، 3و 7 کار شما راه می افتد و برای شروع کافی است.

قلم موی تخت

یکی دیگر از قلم موهای مورد استفاده در آبرنگ قلم موی تخت است. سایز بزرگ این قلم مو برای ایجاد یک پس زمینه زیبا و سایز کوچک آن برای تصحیح ایرادات مناسب است. قلموی زمینه پارس آرت کد 3030 بهترین نوع قلمو برای استفاده در آبرنگ اشت. اگر بودجه ی کمتری دارید قلموی زمینه افشان هم موی نرم و با کیفیتی برای این این کار دارد.

قلم موی لاینر

  این قلم مو با موهای بلند و نازکی که دارد شما را در کشیدن جزئیات کار و خطوط بلند یاری می کند. به نظر من قلم موی لاینر افشان گزینه مناسبی برای شروع است.

پالت و ظرف آب آبرنگ

برای ترکیب و رقیق کردن رنگ ها نیاز به پالت مخصوص و یک ظرف آب دارید. پالت آبرنگ، دارای سطح لعابی یا پلاستیک شیب دار و گودی است که قابلیت نگهداری اب را دارد. معمولا در آبرنگ های مرغوب، سر جعبه آبرنگ را به صورت پالت می سازند. ظرف های کوچک جای تخم مرغ و پالت های پلاستیکی با گودی شبیه به جای تخم مرغ(پالت تخم مرغی)، برای  این کار مناسب هستند. از پالتهای تخت چند خانه و همین طور استفاده از ظرف چینی یا سرامیکی سفید هم می شود استفاده کرد. در صورتی که قصد کار کردن با آبرنگ و گواش را داشته باشید برای هر کدام به یک پالت جداگانه نیاز دارید.

 پالت های آبرنگ انواع گوناگونی را در شکل های مربعی و دایره ایی دارد، ولی ویژگی مهم آن ها این است که چند قسمت مجزا داشته یاشد که بتواند مقداری آب را در خود نگه دارد که رنگ ها با هم مخلوط نشود. اکثر پالت ها یک قسمت برای ترکیب رنگ ها و تعدادی خانه در اطراف آن برای نگه داشتن رنگ ها دارند. تعداد این خانه ها در پالت های مختلف، متفاوت است. بنابراین تصمیم بگیرید که آیا پالتی با خانه های بیشتر نیاز دارید که رنگ های بیشتری را در خود جای دهد یا پالتی می خواهید که دارای خانه های کمتر اما بزرگ تر باشد. خانه های بزرگ تر رنگ بیشتری را در خود جای داده و قلموهای بزرگ تر نیز با این نوع پالت ها تطابق دارند.

ظرف آب

در نقاشی با آبرنگ شما به یک ظرف آب هم برای شستشوی قلمو و هم برای رقیق کردن رنگ آبرنگ احتیاج دارید. یک شیشه ی خالی برای این کار کافیست. یک لیوان یکبار مصرف هم همان کار را برایتان انجام می دهد.

اسفنج برای تکنیک آبرنگ

 اسفنج سلولزی در هر سایز و رنگ ٬ یکی از ضروریات برای کمک کردن به کنترل آب در هنگام نقاشی است.

 گیره کاغذ

استفاده از گیره ی کاغذ(گیره دویل)، آسان ترین راه برای ثابت نگه داشتن کاغذ بر روی تخته یا وصل کردن عکس طرحی که می خواهید از روی آن نقاشی بکشید، می باشد.

دستمال کاغذی یا دستمال حوله ای

دستمال مانند جوهر خشک کن برای زمانی که مقدار زیادی آب روی نقاشی دارید ٬ قابل استفاده است . دستمال حوله ای یا پارچه ای هم همان کار را به خوبی انجام می دهند . شما می توانید مقدار آبی که روی قلمویتان است را کنترل کنید یا برای برداشتن آب اضافه به آرامی بر روی چاله آبی که روی نقاشیتان ایجاد شده است ٬ بکشید.

بطری اسپری

شما به یکی از انواع بطری های اسپری دستی نیاز دارید. با این وسیله می توانید هر زمان که نیاز دارید، رنگهایی که روی پالت و یا کاغذ خشک شده اند را مرطوب کنید.

مداد طراحی و پاکن

داشتن یک مداد طراحی برای مشخص کردن جزئیات و یا کشیدن خطوطی که کلیت طرح شما را مشخص کند، خیلی مهم است. ترجیحا از مدادهای کم رنگ استفاده کنید. یک مداد HB یا H به نظرم برای این کار خیلی خوب است.

اصول و تکنیک های پایه در نقاشی با آبرنگ

درنقاشی با آبرنگ می توان با به کارگیری تکنیک ها ی خاص نقاشی های خاص و متفاوت خلق کرد. چندتا ازین تکنیک ها را فقط اینجا معرفی می کنیم که در صورتی که شما علاقه مند شدید می توانید در مورد آمورش های حرفه ای تر در مورد آن تکنیک به طور مجزا از این مقاله تحقیق کنید و آموزش ببینید.

لایه گذاری (Glazing) در نقاشی آبرنگ

این تکنیک شامل اعمال لایه های نازک و شفاف رنگ بر روی هم است. لایه اول باید خشک باشد و سپس لایه های بعدی اضافه شوند.

تکنیک خیس در خیس(Wet on Wet) در آبرنگ

 در نقاشی با آبرنگ تکنیک خیس در خیس برای ایجاد پس زمینه های محو و کم رنگ با جزئیات کم و مات به کار می رود. در این روش با استفاده از خیس کردن و مرطوب کردن قسمت هایی از پس زمینه کاغذ به حرکت روان و یکنواخت رنگ روی مقوا کمک می کنند و رنگ ها به صورت نرم و ملایم باهم ترکیب می شوند. ابتدا بوسیله قلم موی تمیز و خیس قسمت های مورد نظر را روی کاغذ خیس نموده و سپس بوسیله قلمو کمی رنگ به این زمینه خیس اضافه می کنیم. به رنگ زمان می دهیم تا در کل سطح خیس پخش شود. در نهایت بعد از خشک شدن صفحه سراغ کشیدن طرح اصلی با جزییات بیشتر می رویم.

این تکنیک برای خلق آسمان ها، ابرها و افکت های ملایم به کار می رود.

تکنیک خیس روی خشک(Wet on Dry) در نقاشی آبرنگی

در این تکنیک، رنگ روی سطح خشک کاغذ اعمال می شود که به شما اجازه می دهد لبه های دقیق تر و شفاف تری ایجاد کنید.

نام دیگر این تکنیک، قلم مو خشک است که در نقاشی با آبرنگ برای ایجاد طرح هایی مانند علف ها، انعکاس نور بر سطح آب و بسیاری موارد دیگر به کار می رود. تکنیک قلموی خشک دقیقا برعکس تکنیک خیس در خیس است. در این تکنیک با استفاده از حداقل رطوبت قلم مو را به رنگ آغشته کرده و آن را بر سطح کاملا خشک کاغذ می کشیم. برای اجرای هرچه بهتر این تکنیک بهتر است از کاغذهای بافت دار مانند کاغذ سرد فشرده | Cold press و یا کاغذ زبر | Rough  استفاده نمائیم .

تکنیک شستشو(Wash) در آبرنگ

یک تکنیک پایه که در آن رنگ با مقدار زیادی آب مخلوط شده و به صورت یک دست بر روی کاغذ پخش می شود. شستشو معمولا برای ایجاد پس زمینه های ساده یا گرادیان های رنگی استفاده می شود.

کنترل آب

یکی از چالش های نقاشی با آبرنگ، مدیریت میزان آب است. کنترل آب در رنگ دانه و کاغذ  کلید دستیابی به یک اثر مطلوب و جلوگیری از ریزش بیش از حد رنگ است.

خلاقیت در نقاشی با آبرنگ

نقاشی با آبرنگ محدود به قوانین خاصی نیست و می توانید با استفاده از تکنیک های مختلف، جلوه های خلاقانه ای ایجاد کنید. مثلا:

 استفاده از نمک در نقاشی با آبرنگ

برای ایجاد بافت های جالب و افکت های منحصر به فرد در سطح رنگ، می توان کمی نمک روی رنگ های خیس پاشید. در واقع تکنیک نمک  در نقاشی با آبرنگ به منظور ایجاد تصاویری مانند دشت های پر از گل ، زمین های برفی و برگ درختان به کار می رود. این تکنیک  همچنین برای رفع سادگی زمینه نقاشی ها  مورد استفاده قرار می گیرد . روش اجرای تکنیک نمک بسیار ساده و موثر است . این تکنیک با پاشیدن نمک بر روی سطح رنگ شده خیس اجرا می شود، بلور های نمک رنگ را از خود دور می کنند و باعث ایجاد لکه های روشن تر می شوند.

تکنیک سایه روشن در نقاشی آبرنگ

در این تکنیک از نقاشی با آبرنگ، به جای استفاده از یک رنگ می توانید از دو رنگ نزدیک به هم استفاده کنید و سایه روشن هایی را در نقاشیتان خلق کنید. این تکنیک بیشتر برای کشیدن آسمان و خورشید کاربرد دارد. فقط برای انجام این کار از نزدیک بودن رنگ های نقاشیتان به هم در نمودار چرخه رنگ، مطمئن شوید تا سایه روشن های شما از هارمونی لازم برخوردار باشند. در غیر این صورت رنگی که برای سایه روشن استفاده میکنید به اصطلاح حالت چرکی به خود می گیرد. به عنوان مثال از رنگ های قرمز و زرد می توان استفاده کرد.

تکنیک برداشتن رنگ

تکنیک برداشتن رنگ  در نقاشی با آبرنگ برای ایجاد طرح هایی مانند ابر در آسمان بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . از آنجا که رنگ های آبرنگ محلول در آب هستند  قابلیت برداشته شدن از روی  کاغذ را دارند. اجرای تکنیک برداشتن رنگ بسیار ساده است در این روش در صورتی که کاغذ خیس باشد با استفاده از قلم موی خشک یا به اصطلاح تشنه و دستمال یا حوله خشک، رنگ قسمت مورد نظر  را از روی کاغذ بر می داریم و در صورتی که کاغذ خشک باشد با استفاده از یک قلم موی تمیز خیس مرطوب کرده و پس با استفاده از دستمال یا حوله خشک رنگ را از روی کاغذ برمی داریم .توصیه می شود این روش را برای  رنگ های قوی مانند آبی ثالو(فتالو)، آلیزارین یا انواع طیف رنگ قرمز به کار برده نشود.

تکنیک مشما

تکنیک مشما  در نقاشی با آبرنگ به دو صورت مشمای کشیده و مشمای مچاله به کار برده می شود . تکنیک مشمای کشیده برای ایجاد طرح های صاف و صیقلی  مانند سطح آب و یخ و تکنیک مشمای مچاله برای ایجاد طرح هایی مانند کوه و صخره به کار می رود  در این تکنیک خلق بافت با مشما بوسیله انتقال رنگ با قلم مو بر سطح مشما و سپس انتقال رنگ از مشما به روی کاغذ انجام می شود.

تکنیک اسپری کردن آب

تکنیک اسپری کردن آب  در نقاشی با آبرنگ به منظور ایجاد پس زمینه به کار می رود. در این تکنیک با افزودن قطرات آب به طرح خشک شده در اثر پس زدن رنگ بوسیله قطره های آب دایره هایی با رنگ روشن تر با سایز های مختلف در طرح ایجاد می شود.

تکنیک نقاشی با اسفنج و پلاستیک

تکنیک نقاشی با اسفنج در نقاشی با آبرنگ برای ایجاد بافت های متنوع  به منظور کشیدن شاخ و برگ درختان، طرح دیواری های قدیمی و شن و ماسه مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش با استفاده از اسفنج آغشته به رنگ طرح را روی کاغذ خشک منتقل می کنند .

تکنیک مداد شمعی

استفاده از شمع یا مداد شمعی . موم در برابر رنگ مقاومت می کند بنابراین استفاده از شمع یا مداد شمعی(پاستل روغنی) سریع ترین و آسان ترین راه برای حفظ قسمت های سفید در هنگام نقاشی می باشد. اگر نمی خواهید متحمل تلاش برای رنگ آمیزی محدوده ی اطراف هایلایتی باریک از یک گل شوید، تنها یک تماس مداد شمعی نقطه ای را حفظ کرده و نامرئی می ماند و شما را از نیاز به یک دست ثابت برای رنگ آمیزی اطراف آن هایلایت راحت می کند. موم رنگی هم هم چون مانع به خوبی عمل می کند اما واضح است که یک فضای رنگی بر روی کاغذ بر جا می گذارد در نتیجه به جز در شرایطی که این افکت همان چیزی است که شما می خواهید ، حتماً از رنگ سفید استفاده کنید. استفاده از تکنیک مداد شمعی در نقاشی با آبرنگ باعث افزایش سرعت می شود. این تکنیک که برای سفید یا رنگی کردن قسمت ظریفی از زمینه به کار می رود. وجود مداد شمعی مانع رنگ خوردن قسمت های مورد نظر می شود و نیاز به دور گیری طرح را از بین می برد.

تکنیک چسب میسکیت یا ماسک مایع

چسب میسکیت یا ماسک مایع  بسته به نوع قلم مویی که برای به کارگیری آن استفاده می کنید و بافت کاغذ و زمان به کارگیری آن، بر روی کاغذ سفید رنگ نشده و یا بر روی رنگ خشک شده استفاده می شود که می تواند جزئیات ریز و یا بافت های جالبی را خلق کند . به خاطر داشته باشید که چسب خشک شده را هر چه سریع تر از کاغذ جدا کنید در غیر این صورت هر چه طولانی تر بر سطح کاغذتان باقی بماند، جدا کردن آن سخت تر خواهد شد.

بوسیله این تکنیک و با استفاده از این چسب مخصوص آبرنگ و یک قلموی ظریف قسمت هایی را نمی خواهند رنگ بخورد را می پوشانند و سپس به رنگ کردن زمینه می پردازند.  پس از اتمام رنگ آمیزی و خشک شدن طرح می توان بوسیله پاکن معمولی لایه چسب را از روی کاغذ برداشت و قسمت مورد نظر را به رنگ دلخواه درآورد. 

الکل

در نقاشی با آبرنگ الکل در صورت ریختن و پاشیده شدن روی سطح کار ، آب را دفع کرده ، رنگ را پس می زند و اشکال دایره ای شکل زیبا و سفیدی را به وجود می آورد. اسپری کردن الکل همان تاثیر را دارد اما بافت به وجود آمده ظریف تر خواهد بود.

 برای آشنایی بیشتر و جزیی تر با تکنیک های آبرنگ مقاله 15 تکنیک آبرنگ را می توانید ترجمه کنید.

نکات مهم برای هنرجوهای آبرنگ

• صبر و تمرین: آبرنگ یک تکنیک حساس است که نیاز به تمرین مداوم و صبر دارد. اشتباهات به‌راحتی قابل اصلاح نیستند، بنابراین بهتر است قبل از شروع کار اصلی، تکنیک‌ها را روی کاغذ آزمایش کنید.

• کنترل جریان آب: یکی از مهم‌ترین بخش‌های نقاشی با آبرنگ، کنترل مقدار آب در هر مرحله است. برای اثرات شفاف‌تر، آب بیشتری استفاده کنید و برای جزئیات دقیق، از آب کمتر بهره ببرید.

• شناسایی زمان توقف: چون رنگ‌های آبرنگ پس از خشک شدن متفاوت به نظر می‌رسند، باید بدانید که چه زمانی کار را متوقف کنید تا اثر نهایی را خراب نکنید.

 مزایا و چالش‌های نقاشی با آبرنگ

• مزایا:

◦ شفافیت و لطافت رنگ‌ها

◦ امکان ترکیب و هم‌پوشانی رنگ‌ها

◦ سرعت خشک شدن و امکان کار سریع

• چالش‌ها:

◦ سخت بودن کنترل آب و رنگ‌ها ◦ نیاز به برنامه‌ریزی دقیق پیش از شروع کار

◦ دشواری در اصلاح اشتباهات